بررسی اثرات نامتقارن تکانه‌های نرخ واقعی ارز بر مصرف بخش خصوصی در ایران

سهم قابل توجه در تولید ناخالص داخلی و نقش تعیین‌کننده مخارج مصرفی در رفاه اجتماعی، شناسایی عوامل مؤثر بر مخارج مصرف بخش خصوصی را به یکی از موضوعات مهم در نظریه‏‌های اقتصاد کلان تبدیل نموده است. در این مقاله، براساس فرضیه بکیوس و اسمیت (۱۹۹۳) و چری، کهو و مک گارتان (۲۰۰۲)، اثرات نامتقارن تکانه‏‌های نرخ ارز حقیقی بر مخارج مصرف بخش خصوصی ایران بررسی شده است. برای این منظور از داده‏های ۱۳۹۰:۳-۱۳۵۹:۳ و همچنین الگوی GARCH و روش چرخشی مارکوف استفاده شده است. این پژوهش نشان داد که درآمد قابل تصرف و ثروت (نقدینگی به‌عنوان معیاری از ثروت) بر مخارج مصرفی بخش خصوصی اثر مثبت و معنادار دارند. همچنین براساس یافته‌های این پژوهش، تأثیر تکانه‌‏های نرخ ارز حقیقی بر مخارج مصرفی بخش خصوصی کشور، نامتقارن و اثرات تکانه‌های منفی بیشتر از تکانه‌های مثبت است. همچنین این پژوهش نشان می‏دهد که در دوره‏های رونق و رکود مخارج مصرفی بخش خصوصی، تأثیر تکانه‏‌های مثبت و منفی نرخ ارز حقیقی، مشابه نیست. براساس یافته‌های تحقیق، این فرضیه که مخارج مصرفی بخش خصوصی به سمت پایین چسبنده هستند، رد نمی‏شود.